BỮA ĂN KHOA HỌC CỦA NGƯỜI NHẬT BẢN

 

BỮA ĂN KHOA HỌC CỦA NGƯỜI NHẬT

Tầm quan trọng của việc ăn uống ở Nhật Bản

Nếu bạn tửng một lần lướt qua một số đầu báo với tiêu đề về nước Nhật thì danh hiệu đất nước có chế độ ăn khoa học nhất thế giới hay chế độ ăn uống lành mạnh mà bạn đáng học học hỏi thì đều dẫn đầu với xứ sở Hoa Anh đào này.

Một vài dẫn chứng sau đây cũng cho thấy được người dân Nhật Bản có được danh xưng này không hề sai. Năm 2020, tuổi thọ trung bình của người Nhật là 85,03 tuổi, tỷ lệ mắc bệnh ung thư cũng ở top các quốc gia tỷ lệ ung thư thấp nhất thế giới. Bên cạnh đó, chế độ ăn uống cũng giúp cho đất nước này đứng đầu về số các quốc gia có tỷ lệ béo phì thấp trên thế giới (khoảng hơn 3% dân số). Những thông tin trên đây là kết quả để thấy được vai trò quan trọng trong ăn uống đã tác động lớn chất lượng cuộc sống của người dân Nhật Bản.

Vậy thói quen ăn uống của người dân xứ hoa Anh Đào bị tác động từ những nguyên nhân nào để hình thành nét văn hóa ẩm thực riêng. Quay lại lịch sử của Nhật Bản qua các thời kỳ thì quy tắc ăn uống của họ đã bị tác động rất lớn từ chế độ cai trị, đặc biệt ảnh huổng của tôn giáo. Vào thời đại Asuka/Nara, ẩm thực Nhật Bản có một sự biến đổi vô cùng to lớn khi các món ăn “không được có sự xuất hiên của thịt”. Lệnh cấm không được ăn thịt lại càng trở nên nghiêm khắc hơn vào thời đại Kamakura, khi Phật giáo được truyền bá rộng rãi và xu hướng ăn thanh đạm và đơn giản lên ngôi. Lệnh cấm khá kỳ lạ này kéo dài hơn 1200 năm ( từ khoảng năm 675-1871). Chính vì điều này, văn hóa ẩm thực Nhật Bản phần lớn ưa chuộng các món rau củ và cá, họ cũng rất tôn trọng chính thứ mình được ăn hằng ngày bằng một hành động hết sức đáng ngưỡng mộ – cảm ơn bữa ăn của mình ( trong văn hóa ăn uống của Nhật, trước khi ăn ta nói Itadakimasu, sau khi ăn thi nói Gochisousamadeshita) 

Món Chagayu đặc trưng của vùng Nara

Chế độ dinh dưỡng của các món ăn như thế nào?

Về cơ bản, bữa ăn của Nhật Bản có nét đặc trưng của văn hóa Á Đông với món cơm hoặc các loại hạt ngũ cốc là nguồn tinh bột chủ yếu, tiếp đó là các món rau củ, thịt-cá, trái cây, nước uống kèm theo. Như vậy, phần lớn một phần ăn của một người Nhật, dù là trẻ em hay người lớn đều có đủ 5 món

Tinh bột

Như đã trình bày, tinh bột được cung cấp chủ yếu bởi gạo hoặc các hạt ngũ cốc khác tùy vào sở thích của mỗi gia đình. Ngoài ra, họ có thể ăn các loại mỳ để thay thế như mỳ gói, mì ramen, mì soba, mì udon,…. 

Có một điểm khá thú vị là khi ăn cơm, họ thường ăn cơm chung với một số hạt hoặc gia vị ăn kèm với cơm như cá bào, rau củ được bào sẵn…. Điều này giúp cho lượng tinh bột hấp thụ từ cơm cùng với các protein, chất béo tốt từ hạt sẽ giảm tình trạng chóng đói khi hoạt động, làm việc; cơm khi ăn không ăn khi còn nóng vì cơm nguội sẽ thay đổi cấu trúc cơm, lương tinh bột kháng tăng khiến cho việc hấp thụ tinh bột chậm hơn khi vào cơ thể. Đây cũng là phương pháp tốt cho những bạn có nhu cầu giảm cân , giữ vóc dáng. Ngoài ra, còn một bí quyết ăn cơm cũng giúp cho bạn hạn chế số lượng tinh bột nạp vào cơ thể, đó là việc họ cũng tất thích ăn các món cơm cuộn hoặc nắm cơm lại thành một khối to (các hộp cơm bento, sushi là ví dụ).

Rau củ

Rau xanh là món ăn không thể thiếu trong một mâm cơm ở Nhật bởi họ thực sự rất yêu chúng. Theo chế đệ dinh dưỡng mà hiện nay người nhật ưa chuộng nhất thì cứ  một phần ăn đạm động vật thì sẽ có ba món liên quan đến rau đi kèm. Thực sự nếu bạn từng tháy các phần ăn của người Nhật thì ít nhất sẽ có một món chuyên làm từ rau củ như salad, súp miso, natto (đậu tương lên men), các loại rau củ muối….

Còn trong các món chính cũng sẽ có các loại rau được nấu chung với chúng để cho ra hương vị thơm ngon và cuốn hút thị giác. Một số loại thực phẩm cung cấp chất xơ, đạm thực vật được xem như linh hồn ẩm thực của người dân xứ mặt trời mọc như củ cải trắng, rong biển, dưa chuột, bắp cải, đậu nành

Thịt, cá, các thực phẩm giàu đạm khác như trứng, hải sản

Đây là những nguyên liệu chính trong bữa ăn hằng ngày. Dù vậy, với một đất nước nằm hoàn toàn tách biệt với đất liền như Nhật Bản thì nguồn đạm phong phú và được ưa chuông vẫn là các món chế biến từ cá, đặc biệt là cá sống. Vì thế, các món sushi hay sashimi là hai món ăn quốc dân khi nói đến Nhật. Ngoài ra, các món ăn làm theo phong cách tempura cũng rất phổ biến ở đây, cách này có thể áp dụng chúng cho cả rau củ ăn kèm.

Có một điều chắc mọi người ít khi để ý trong nét ăn uống hằng ngày của người Nhật thì phần lớn các món ăn chính về động vật thường dùng theo phương pháp chiên, xào hoặc nướng nhưng họ lại ít sơ chế theo phương pháp luộc như của người Việt đúng không? Theo như tìm hiểu từ một số quan điểm người Nhật, họ cho rằng việc luộc thực phẩm sẽ ra hết các chất dinh dưỡng vào trong nước và đặc biệt ở Nhật thì nguồn gia vị chế biến cho món ăn khá phong phú nên họ muốn tận dụng việc sử dụng chúng cho việc ướp và nêm gia vị cho các món ăn hơn.

Nước uống

 Trong các bữa ăn thì người Nhật không ưu tiên cho việc uống các loại nước trong bữa vì nó sẽ tạo ra cảm giác đói giả và khiến các chất dinh dưỡng trong thức ăn sẽ không hoạt động tốt nhất. Thay vào đó, họ sẽ uống sau bữa ăn.. Trà xanh là thức uống không thể thiếu khi nói đến khẩu phần ăn dinh dưỡng của họ. Đây cũng là một vị thuốc tự nhiên hỗ trợ cho sức khỏe của người Nhật hằng ngày. Ngoài ra, đối với trẻ em thì có thể uống 1 ly sữa hoặc 1 ly nước ép trái cây.

Tráng miệng

Thực chất, món trạng miệng trong bữa ăn có thể có hoặc không. Nó có thể bằng trái cây, kem hoặc bánh kem…. Nhưng có một số thú vị về món ăn tráng miệng có lẽ các bạn chưa biết ở Nhật. Các món ăn từ bánh được dùng làm tráng miệng thường rất ngọt và nhiều người nhật cũng thích điều này. Bên cạnh đó, cách ăn trái cây của người Nhật sẽ không có thêm muối chấm đi kèm vời loại trái cây ấy dù nó rất chua. Nghe đã thấy khác so với Việt Nam chúng ta khi có rất nhiều loại muối ăn kèm với trái cây nhỉ.

Một số món ưa thích ăn hàng ngày của người Nhật.

Natto – Đậu tương lên men

Súp Miso

Trứng cuộn

Sushi

Yakizakana – Cá nướng

Tempura- các món đồ chiên giòn (rau, tôm, mực...)

Tonkatsu – Thịt heo chiên xù